Garaialdia: Labriteko Henrike II.a Nafarroako Erregea, Henrike I.a Bearneko Jauna Mota: Nafarroako Douzain-a (Dozena, Douzain a la Croisette) Urtea: Urterik gabe, 1541 eta 1555 artean Txanpon-etxea: Pau edo Morlaaseko txanpon etxea, Kopuru ezezaguna Ertza: Irregularra Ertzaren Grabatua: —– Metala: Biloia (Zillar eta Kobrezko aleazioa) Diametroa: 25 mm Pisua: 2.35 g. Inguruan Txanpongintza: Mailu bidez Txanponetxeburua: […]
Henrike II.aren Douzain-ak Read More »
Henrike II.aren beste ekarpen oso garrantzitsu bat, euskal literatura idatziaren sorrera babestu izana izan zen. Bernard Etxepare apaizak “Linguae vasconum primitiae”, euskaraz inprimatua izango zen lehen liburua idatzi eta gero, hau 1545ean Bordelen argitaratu zen, Henrikeren laguntza ekonomikoa jaso ondoren. Pariseko Frantziako Liburutegian gordetzen den Linguae Vasconum Primitiae liburuaren ale ezagun bakarra Gertaera honek duen
Henrike II. eta Linguae Vasconum Primitiae Read More »
Garaialdia: Labriteko Henrike II.a Nafarroako Erregea, Henrike I.a Bearneko Jauna Mota: Nafarroako Liard-a – 3a Mota A. Clairand-en arabera Urtea: Urterik gabe, 1541 eta 1555 artean Txanpon-etxea: Pau edo Morlaaseko txanpon etxea, Kopuru ezezaguna Ertza: Irregularra Ertzaren Grabatua: —– Metala: Billoia (Zillar eta Kobrezko aleazioa) Diametroa: 16-17 mm Pisua: 0.90 g. Inguruan Txanpongintza: Mailu bidez
Henrike II.aren Liard-ak Read More »
Nafarroako errege erbesteratuek ez zuten inoiz bere koroa eskubideei uko egin. Frantziako Frantzisko I.aren eta hispaniako Karlos I.aren erregealdietan (praktikan, Cisneros Kardinalaren erregeordekotzan), 1516.ko maiatz eta abuztu artean, Noyon-eko biltzarrak ospatu ziren, bi erregetxe haundien arteko gatazkei buruz hitz egiteko. Nafarroako erresumaren bigarren berreskuraketa saioaren ondoren, Labriteko Juan III. erregearen alargun berria zen Foix-eko Katerina
Henrike II – Kontextugune Historikoa – 2. Zatia Read More »
Henrike II.a “Zangotzarra-ren” garaian, Nafarroako erregetxeko txanpongintzak erabilitako iruditextu edo lelo berriaren jatorria azalduko dugu ondoren, GRATIA DEI SVM ID QVOD SVM dioarena ain zuzen ere. Latinezko iruditextu hau, “Jainkoaren graziari esker, naizena naiz” moduan itzuli daiteke, baina nondik datoz bere sustraiak eta zergatik ezarri zuen Henrikek? Henrikeren aita-amak, Juan eta Katerinak, eta modu berean
GRATIA DEI SVM ID QVOD SVM Read More »
Aste honetan 495 urte bete dira, Labriteko Henrike errege nafarrak, Pavia-ko gotorlekutik ihes egin zuenetik. Errege honek, garrantzi funtsezkoa du euskararen historian, baina era berean bere bizitzaren gertaera eta pasadizoek hainbat liburu eta filme egiteko modukoak dira. Hurrengo sarreretan Enrikeren bizitzaren eta txanpongintzaren inguruan jardungo gara; ez dugu ez aspertzeko denborarik izango. Labriteko Henrike, Henrike
Henrike II – Kontextugune Historikoa – 1. Zatia Read More »
