Baionako Txanponetxeari begirada – 1. atala, Mailua kolpez kolpe

1 Iruzkina / Baionako Txanponetxea, Kontextugune Historikoa /

Gaur egungo euskal lurraldeetan izandako txanponetxe emankor eta oparoena Baionako txanponetxea izan zen. XVI eta XVII. mendeetan zehar, Nafarroako erresumaren txanpongintzaren garrantzia eta oparutasuna txikiagotzen zen bitartean (bietan bai Nafarroa Garaian eta bai Behenafarroan), Baiona Frantziako txanponetxe garrantzitsuenetakoa izatera iritsi zen. Hala ere, Baionako txanponketak frantziar erregeen agintepean eta izenpean egin ziren einean, Nafar txanpongintzak […]

Baionako Txanponetxeari begirada – 1. atala, Mailua kolpez kolpe Gehiago irakurri »

Berdabio, Nafarroako Txanpon Faltsutzaile Bertsolaria

2 Comments / Nafarroako Erresuma, Pernando II (1746-1759) /

Atsegin dut Podcast-ak entzutea. Normalean historiaren eta historioen ingurukoak entzuten ditut. Euskarazko podcast-en artean, Kirmen Uriberen New Yorkeko Munduak, Paperezko Itsasoa, La Biblioteca Perdida-ren Iraganeko Kronikak eta Zuzeu Podcast-en Euskal Gaizkileak saioak entzuten ditut maiz. Ain zuzen ere, duela aste batzuk Euskal Gaizkileak saioaren „Berdabioko Atea“ emanaldia entzuten ibili nintzen. Eta zer arraio, historio honetan

Berdabio, Nafarroako Txanpon Faltsutzaile Bertsolaria Gehiago irakurri »

Joana Erreginaren Pau-ko Testoiak

Utzi iruzkin bat / Joana III (1555-1572), Nafarroako Erresuma /

Garaialdia: Joana III. Nafarroako erregina, Joana I. Bearneko Anderea Mota: Testoia Urtea: 1566 Txanpon-etxea: Pau-ko txanponetxea Ertza: Irregularra Ertzaren Grabatua: ————– Metala: Zilarra (898 milesima inguru,) Diametroa: 28 mm Pisua: 9.41 gr Kopurua: 1564 eta 1566 urteen artean 292.320 testoi eta testoi erdi Txanpongintza: Bolante prentsa bidez, zilarra errota bidez laminatua Txanponetxeburua: Étienne Bergeron (Ilargiaren

Joana Erreginaren Pau-ko Testoiak Gehiago irakurri »

Navarre Shall Be the Wonder of the World

9 Comments / Joana III (1555-1572), Nafarroako Erresuma, Txanpongintza teknika eta xehetasunak /

“Navarre shall be the wonder of the world”… hitz hauek Fernando Nafarroako erregearen ahotan jarri zituen Shakespeare idazle ingelesak “Love’s Lavour’s Lost” antzeslanean. Antzeslan hau, 1590. hamarkadaren erdi aldera idatzi zuen Shakespeare-ek, eta Nafarroako erregeari Fernando izena jarri bazion ere, bertan ageri den Nafarroa, Henrike III.aren XVI. mendearen bukaera inguruko Behe-Nafarroaz eta Bearnoz osatutako Nafarroako

Navarre Shall Be the Wonder of the World Gehiago irakurri »

Gaztelaniera euskal txanponetan agertu zenetakoa

1 Iruzkina / Bilboko Txanponetxea, Gizarte eta Ekonomia Kontextugunea, Kontextugune Historikoa /

Aurreko sarreran ikusi dugun moduan (link), Frantziar iraultzak erabateko aldaketa ekarri zuen iparraldeko txanponen ereduetan. Baina hegoaldean, zer gertatzen zen aldi edo garai berdinetan? Ba ezer gutxi, Frantzian iraultza indarrean zebilen garaian, Espainietako erresumak erregimen zaharrean sustraituta jarraitzen zuen. Latinaren erabileran bidez, erregearen botereak jatorri jainkotiarra zuela adierazten zuen txanpongintzak. Pasa ziren zenbait errege, baina

Gaztelaniera euskal txanponetan agertu zenetakoa Gehiago irakurri »

Frantsesa euskal txanponetan agertu zenetakoa

1 Iruzkina / Baionako Txanponetxea, Gizarte eta Ekonomia Kontextugunea, Kontextugune Historikoa /

Aurreko sarreran ikusi dugun moduan (link), Frantziako iraultzak erabateko aldakuntza ekarri zuen Europako pentsamolde politikoan. Aldakuntza hori, XIX. mendean zehar gauzatu zen Europako lurralde desberdinetan, non nazio-estatuaren sorrera eta zabalkuntza gertatu bait zen mendea igarotzen zihoan moduan. Erregimen zaharra itzaltzen zihoan era berean, nazio estatu berriak, beraien ikur, mito eta egituren oinarriak eraikitzen joan ziren.

Frantsesa euskal txanponetan agertu zenetakoa Gehiago irakurri »

Pernando VII-aren 10 erreal birzigilatuak

2 Comments / Bilboko Txanponetxea, Pernando VII (1814-1833) /

Garaialdia: Espainietako Pernando VII., Nafarroako Pernando III. Hirurteko liberala Mota: 10 Erreal Birzigilatuak Urtea: 1821 urtea azaltzen da txanponean, 1822-ko urtarril eta ekain artean Txanpon-etxea: Bilboko txanponetxe behin behinekoa Ertza: Ildaskatua Ertzaren Grabatua: ————– Metala: Zilarra (917 milesima inguru, 11 dirutako legea) Diametroa: 34 mm Pisua: 13.10 gr Txanpongintza: Bolante Prentsa bidez Txanponetxeburua: Manuel Domingo

Pernando VII-aren 10 erreal birzigilatuak Gehiago irakurri »

Henrike II.aren Douzain-ak

2 Comments / Henrike II (1517-1555), Nafarroako Erresuma /

Garaialdia: Labriteko Henrike II.a Nafarroako Erregea, Henrike I.a Bearneko Jauna Mota: Nafarroako Douzain-a (Dozena, Douzain a la Croisette) Urtea: Urterik gabe, 1541 eta 1555 artean Txanpon-etxea: Pau edo Morlaaseko txanpon etxea, Kopuru ezezaguna Ertza: Irregularra Ertzaren Grabatua: —– Metala: Biloia (Zillar eta Kobrezko aleazioa) Diametroa: 25 mm Pisua: 2.35 g. Inguruan Txanpongintza: Mailu bidez Txanponetxeburua:

Henrike II.aren Douzain-ak Gehiago irakurri »

Henrike II. eta Linguae Vasconum Primitiae

Utzi iruzkin bat / Henrike II (1517-1555), Kontextugune Historikoa, Nafarroako Erresuma /

Henrike II.aren beste ekarpen oso garrantzitsu bat, euskal literatura idatziaren sorrera babestu izana izan zen. Bernard Etxepare apaizak “Linguae vasconum primitiae”, euskaraz inprimatua izango zen lehen liburua idatzi eta gero, hau 1545ean Bordelen argitaratu zen, Henrikeren laguntza ekonomikoa jaso ondoren. Pariseko Frantziako Liburutegian gordetzen den Linguae Vasconum Primitiae liburuaren ale ezagun bakarra Gertaera honek duen

Henrike II. eta Linguae Vasconum Primitiae Gehiago irakurri »

Henrike II.aren Liard-ak

1 Iruzkina / Henrike II (1517-1555), Nafarroako Erresuma /

Garaialdia: Labriteko Henrike II.a Nafarroako Erregea, Henrike I.a Bearneko Jauna Mota: Nafarroako Liard-a – 3a Mota A. Clairand-en arabera Urtea: Urterik gabe, 1541 eta 1555 artean Txanpon-etxea: Pau edo Morlaaseko txanpon etxea, Kopuru ezezaguna Ertza: Irregularra Ertzaren Grabatua: —– Metala: Billoia (Zillar eta Kobrezko aleazioa) Diametroa: 16-17 mm Pisua: 0.90 g. Inguruan Txanpongintza: Mailu bidez

Henrike II.aren Liard-ak Gehiago irakurri »

Euskara
Euskara English